نوری از دل تاریکی
رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (ESO) به‌تازگی تصویری خیره‌کننده‌ای از ابری تاریک در جایی که ستاره‌ها در حال شکل‌گیری هستند، یک زایشگاه ستاره‌ای با خوشه‌های ستاره‌ای درخشان، ثبت کرده است. این تصویر جدید با تلسکوپ ۲/۲ متری رصدخانه‌ی لاسیلا در شیلی گرفته است که بهترین تصویر ثبت شده در نور مرئی با این ابراز کوچک بشمار می‌رود.
در چپ تصویر توده‌ای تیره که شبیه ابری از دود است می‌بینید و در راست هم گروه‌های کوچکی از ستاره‌های پرنور که می‌درخشند. در نگاه نخست این دو ناحیه‌ی مستقل از هم به نظر می‌رسند ولی در حقیقت از نزدیک به هم پیوند خورده‌اند. ابر تیره حاوی غبار سرد کیهانی و زایشگاه ستاره‌ای جدیدی است که ستاره‌ها در آن متولد می‌شوند. احتمالاً خورشی در چنین ناحیه‌ی شکل‌گیری ستاره‌ای به وجود آمده باشد. تصور کنید خورشید ۴ میلیارد سال پیش در چنین ناحیه‌ای شکل گرفته است.
این ابر که با نام Lupus 3 شناخته می‌شود در فاصله‌ی حدود ۶۰۰ سال نوری زمین و در صورت‌فلکی عقرب قرار دارد. ناحیه‌ای که در اینجا می‌بینید حدود ۵ هزار سال نوری گستردگی دارد. بخش‌های چگال‌تر این ابر تحت تاثیر گرانش گرم شده و شروع به درخشیدن کرده است. نخست ابرهای غباری مانع این تابش شده است و فقط با تلسکوپ‌هایی که در طول‌موج بلندتر از نور مرئی مثلاً در طیف فروسرخ رصد می‌کنند، دیده می‌شود. اما وقتی ستاره‌ها داغ‌تر و درخشان‌تر می‌شوند تابش شدید آن‌ها و بادهای ستاره‌ای به تدریج ابرهای پیرامونش را جارو می‌کند تا زمانی‌که تمام درخشندگی‌شان پدیدار شود.
ستاره‌های درخشان راست-مرکز این تصویر جدید نمونه‌ای خوبی از یک گروه کوچک از ستاره‌های جوان و داغ هستند. برخی از این نورهای درخشان آبی، غبار به‌جا مانده در پیرامونشان را نیز منتشر کرده‌اند. دو ستاره‌ی درخشان‌تر آن‌قدر پرنور هستند که به‌راحتی با یک تلسکوپ کوچک یا دوربین دوچشمی دیده می‌شوند. آن‌ها ستاره‌های جوانی هستند که هنوز به واسطه‌ی پیوندهای هسته‌ای در هسته‌شان شروع به درخشیدن نکرده‌اند و با گازهای درخشان احاطه شده‌اند و احتمالاً کمتر از ۱ میلیون سال سن دارند. این ستاره‌های گرچه در نگاه نخست کم به نظر می‌آیند ولی تعداد زیادی از این اجرام ستاره‌ای در این ناحیه که یکی از نزدیک‌ترین زایشگاه‌های ستاره‌ای به خورشید است پیدا شده‌اند.
نواحی شکل‌گیری ستاره‌ها می‌توانند خیلی بزرگ باشند مثل سحابی رطیل که در آن هزاران ستاره‌ی پرجرم در حال شکل‌گیری‌اند. اگر چه به نظر می‌رسد بیشتر ستاره‌ها در کهکشان ما و سایر کهکشان‌ها از این چنین نواحی مدرن‌تری که یکی از آن‌ها در این تصویر نشان داشته شده است، شکل گرفته‌اند؛ در جایی که فقط دو ستاره‌ی پرنور در آن دیده می‌شوند و ستاره‌های پر جرم زیادی شکل نگرفته‌اند. به همین علت این ناحیه،Lupus 3، علاوه بر این‌که برای اخترشناسان بسیار جالب است؛ مراحل نخستین زندگی ستاره‌ها را نیز به تصویر کشیده‌است.
افزونه‌ی کانوت:
تصویر بزرگ‌تر را اینجا ببینید.
