زنان فضانورد: هلن پاتریشیا شارمن
نخستین زنی که به ایستگاه میر رفت؛ نخستین فضانورد بریتانیا
هلن پاتریشیا شارمن در ۳۰ می ۱۹۶۳ (۹ خرداد ۱۳۴۲) در شفیلد انگلستان متولد و بزرگ شد. او پس از پایان تحصیلات مقدماتیْ با مدرک کارشناسی شیمی از دانشگاه شفیلد فارغ‌التحصیل شد و سپس دکتری شیمی را از کالج برک‌بِک دانشگاه لندن دریافت کرد. او مدتی مهندس شرکت جنرال الکتریک و شیمی‌دان کارخانه‌ی شکلات‌سازی مارس بود. در سال ۱۹۸۹ (۱۳۶۸) از رادیو آگهی دعوت برای نخستین ارسال فضانورد از سوی بریتانیا را شنید و داوطلب شد. در نوامبر آن سال از میان ۱۳ هزار متقاضی سفر به فضا انتخاب شد. این برنامه پروژه‌ی جونو نام داشت و همکاری مشترکی میان چند شرکت بریتانیایی و شوروی سابق بود. ازجمله ویژگی‌های لازم برای انتخاب‌شدن سابقه‌ی کاری، پیشینه‌ی علمی، تحصیلات، و توانایی فراگیری زبان خارجی بود.
خانم شارمن ۱۸ ماه در شهرک ستارگان مسکو تحت آموزش‌ها و تمرین‌های فشرده بود. کنسرسیوم پروژه‌ی جونو نتوانست بودجه‌ی لازم برای این برنامه را تأمین کند، به همین سبب پروژه تا مرز لغوشدن پیش رفت. وقتی میخاییل گورباچف، رهبر وقت اتحاد جماهیر شوروی، موضوع را شنید دستور داد که، به‌سبب ملاحظات بین‌المللی و دوستی میان دو کشور، این پروژه با سرمایه‌گذاری روسیه انجام بشود. هرچند در نبود بودجه‌ی کافیْ برخی آزمایش‌های پُرهزینه‌ی برنامه‌ریزی‌شده لغو شدند.
او سرانجام در ۱۸ می ۱۹۹۱ (۲۸ اردیبهشت ۱۳۷۰) سوار بر فضاپیمای سایوز ۱۲-TM به فضا و ایستگاه فضایی میر روسیه رفت و به این ترتیب نخستین زنی شد که به میر سفر می‌کرد. وظایف خانم شارمن در این مأموریت ۸روزه انجام آزمایش‌های پزشکی و کشاورزی، عکاسی از جزایر بریتانیا از فضا، و شرکت در برنامه‌ی رادیویی آماتوری برای دانش‌آموزان بریتانیایی بود. او، که در زمان سفرش ۲۷ سال و ۱۱ ماه داشت، در میان جوان‌ترین مسافران فضا قرار دارد. (جوان‌ترین فضانورد تا امروز گرمان تیتوف روس است که در ۲۵سالگی به فضا رفت و دومین نفر هم والنتینا ترشکوا است که در ۲۶سالگی به فضا رفت.)
هرچند که خانم شارمن یکی از سه نامزد بریتانیا در فرایند انتخاب فضانورد سازمان فضایی اروپا در سال ۱۹۹۲ (۱۳۷۱) بود، دیگر به فضا اعزام نشد. او اکنون مروّج علم، و همچنین در آزمایشگاه ملی فیزیک مشغول به کار است. او به‌سبب مشارکت در پروژه‌ی جونو ستاره‌ای در پیاده‌رو مشاهیر انگلستان دریافت کرده است. همچنین به‌سبب تلاش‌های پیشگامانه‌اش یکی از رتبه‌های عالی امپراتوری بریتانیا (OBE) را در سال ۱۹۹۳ (۱۳۷۲) دریافت کرد و همچنین عضویت افتخاری انجمن سلطنتی شیمی را به دست آورد. افزون بر این، مدرسه‌ای انگلیسی در شهر آسن هلند به نام او نام‌گذاری شده است.
