نزدیک‌ترین سیاره‌ی فراخورشیدی کشف شد!
اخترشناسان سیاره‌ی جدیدی کشف کرده‌اند که تقریباً هم‌جرم زمین است و به دور آلفا قنطورس، نزدیک‌ترین منظومه‌ی ستاره‌ای به ما، که فقط ۴/۳ سال‌نوری از زمین‌فاصله دارد می‌گردد. این سیاره که سبک‌ترین سیاره‌ی فراخورشیدی است که تا کنون کشف شده به دور ستاره‌ای خورشیدمانند می‌گردد و با ابزار HARPS روی تلسکوپ ۳/۶ متری رصدخانه جنوبی اروپا کشف شده است .به نقل از ESO ٬محققان این رصدخانه معتقد‌ند مدار این سیاره به ستارهی مادرش بسیار نزدیک است و در نتیجه این سیاره به قدری داغ است که در آن امکان حیات به گونه‌ای که ما می‌شناسیم وجود ندارد ولی احتمالاً این منظومه‌ی ستاره‌ای میزبان دنیاهای زیست‌پذیردیگری باشد. در واقع این منظومه‌ی ستاره‌ای یک منظومه‌ی سه‌تایی است، آلفا قنطورس A، آلفا قنطورس B و ستارهی سرخ کم نوری که پروکسیما قنطورس نام دارد.
(طرح خیالی بالا سیاره‌ی آلفاقنطورس Bb را که به دور آلفا قنطورس B می‌گردد نشان می‌دهد. امتیاز:ESO)
این سیاره زمین‌مانند که آلفاقنطورس Bb نام دارد هر ۳/۲ روز یک بار به دور ستاره‌اش می‌گردد و در فاصله‌ی ۶ میلیون کیلومتری ستارهی مادرش یعنی نزدیک‌تر از مدار عطارد به خورشید قرار دارد. با این تفاسیر می‌توان شعاع مداری‌اش را با شعاع مداری ۱۵۰ میلیون کیلومتری زمین مقایسه‌ای کرد. با توجه به آن‌چه گفته شد سطح این سیاره باید بسیار داغ و پوشیده از صخره‌های مذاب باشد. پیش از این کشف هم٬ بسیاری از اخترشناسان منظومه‌ی آلفا قطنورس را بهترین گزینه برای میزبانی دنیای‌های زمین‌مانند می‌دانستند ولی شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای در سال‌های قبل این گونه فرضیه‌را رد می‌کردند. این گروه اروپایی از روش سرعت شعاعی و محاسبه‌ی نوسان اندکی در حرکت ستارهی آلفا قنطورس Bکه کشیدگی گرانشی این سیاره آن را به وجود آورده بود شناسایی شد. این جابجابی بسیار اندک است و سبب می‌شود این ستاره حدود ۵۱ سانتی‌متردر ثانیه (۱/۸کیلومتر بر ساعت) نوسان داشته باشد.
جالب است بدانید این گروه در سال ۱۹۹۵ میلادی نخستین سیاره‌ی فراخورشیدی که به دور ستارهی خورشیدمانند می‌گشت را کشف کردند. این رقم تاکنون به ۸۰۰ رسیده است ولی بیشتر آن‌ها بزرگ‌تر از زمین و مشتری بوده‌اند. اکنون چالش و تمرکز اخترشناسان روی شناسایی این سیاره‌ی هم‌جرم با زمین است که در منظومه‌ی سکونت‌پذیر به دور ستاره‌ای دیگر می‌گردد. اکنون نخستین گام به سوی این کشف برداشته شده است.
سیارات فراخورشیدی چگونه کشف می‌شوند؟
منجم آماتوری در بلژیک که در رصدخانه‌ی شخصی‌اش به دنبال سیارات فرا خورشیدی می‌گردد.
بیش از ۸۰ درصد سیارات فراخورشیدی از روش طیف‌سنجی شناسایی می‌شوند . دو روش دیگر هم برای کشف این سیارات وجود دارد . یکی از آن‌ها ریزهمگرایی (ماکرولینزیگ) است که حاصل عبور جرمی بین ما و ستاره است که سبب می‌شود مانند عدسی عمل کند و جرم پشت سرش را بزرگ‌تر و پرنور‌تر می‌کند. گویی تلسکوپ رایگان در فضا وجود دارد. تاکنون فقط سیارات مشتری‌مانند از این روش پیدا شده‌اند. در روش دیگر که وارد حیطه‌ی آماتوری می‌شود از گرفت‌هایی که برای ستاره‌ها روی می‌دهد استفاده می‌شود. چون اندازه‌ی سیاره‌ی این مجموعه هاخیلی کوچک‌تر از ستارهی مادرشان است در نتیجه گرفت خیلی جزئی رخ می‌دهد و افت نور در این گرفت‌ها حدود ۱ تا ۳ درصد نور است. منجمان آماتور با استفاده از تلسکوپ‌های ۶ اینچی شکستی یا ۸ اینچ نیوتونی به بالا و نورسنجی با سی‌سی‌دی می‌توانند سیارات فراخورشیدی را جستجو کنند. البته تاکنون هیچ منجم آماتوری نتوانسته سیاره‌ی فراخورشیدی کشف کند بلکه از روی حدس فضاپیماهای دیگر توانسته‌اند آن را ثبت کنند. برای شروع این روش بهتر است ابتدا چند ماهی به رصد و ثبت ستاره‌های متغییر بپردازید. جالب است بدانید که تعداد عکس‌هایی که از سیارات فراخورشیدی گرفته شده فقط ۳ عدد است که فقط نقطه‌ای در آن‌ها ثبت شده است.
اگر از علاقه‌مندان به فراخورشیدی‌ها هستید می‌توانید با مراجعه به exoplanets.org فهرستی از محتمل‌ترین ستاره‌هایی که میزبان سیاره‌ای هستند را بیابید.
