آشنایی با سیاره‌ مریخ (عربی) یا بهرام (فارسی)

مریخ٬‌ خدای جنگ

سیاره‌ی مریخ(عربی) یا بهرام (فارسی) در طول تاریخ بشر همواره در کانون توجه نجومی بوده است و در فرهنگ‌ها و تمدن‌های گوناگون مظهر جنگ و خون بوده است. بابلیان قدیم حرکات این نور سرخ سرگردان آسمان شب را دنبال  کردند و نام Nargel یا  خدای جنگ را برآن گذاشتند. رومی‌ها به ‌خاطر گرامی داشت خدای جنگ‌شان اسم کنونی آن‌، مارس انتخاب کردند.

شباهت با زمین

سیاره‌ی سرخ بعد از سیاره‌ی‌ آبی (زمین) چهارمین سیاره‌ی‌ منظومه‌ی شمسی و آخرین سیاره‌ی خاکی است که بر گرد خورشید می‌گردد و دو شباهت درخور توجه با زمین دارد. نخستین شباهت آن مدت زمان چرخش وضعی آن است که فقط حدود ۳۷ دقیقه بیشتر است و برابر با ‌۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه است و دومین شباهت‌اش با زمین در میزان انحراف محور قطبی نسبت به صفحه‌ی مداری‌اش است که با ۲/۲۵ فقط حدود ۲ درجه با زمین اختلاف دارد ، از این رو سیاره‌ی مریخ مانند زمین در حین گردش به دور خورشید چهار فصل را تجربه می‌کند اما با توجه به فاصله‌ی متوسط ۲۳۰ میلیون کیلومتری از خورشید هر سال آن حدود ۲ سال زمینی به طول می‌انجامد که در نتیجه هر فصل مریخ نیز دو برابر فصل‌های زمینی طول می‌کشد.

با توجه به فاصله‌ی متوسط ۲۳۰ میلیون کیلومتری مریخ از خورشید هر سال آن٬ حدود ۲ سال زمینی به طول می‌انجامد که در نتیجه هر فصل مریخ نیز دو برابر فصل‌های زمینی طول می‌کشد

تفاوت با زمین

جوّ مریخ ۹۵ درصد دی اکسید کربن، ۳ درصد نیتروژن و فقط مقدار ناچیزی اکسیژن و آب  دارد. جوّ سیاره سرخ بسیار رقیق است، به طوری که فشار جوی سطح آن، معادل یک‌صدم فشار جوّ زمین است واین عامل باعث تغییرات شدید و ناگهانی دما در سطح سیاره می‌شود. علاوه بر این٬ جوّ مریخ محافظ خوبی در برابر تابش‌های مرگبار فضایی نیست.

سیاره‌ی مریخ٬  قطری در حدود نصف قطر زمین دارد و با حجمی برابر ۱۵ درصد و جرمی برابر ۱۱ درصد از زمین کم چگال‌تر است. این سیاره از نظر اندازه، جرم و جاذبه‌ی سطحی، حالتی بین زمین و ماه دارد، ماه قطری برابر نصف قطر مریخ دارد، در حالی‌که قطر زمین دو برابر قطر مریخ است، جرم ماه ۱۰ برابر کم تر از مریخ است درحالی‌که زمین دارای جرمی در حدود ۱۰ برابر جرم مریخ است. سیاره‌ی سرخ به لحاظ محدوده‌ی دمایی با کمینه ۱۴۰- در زمستان در قطب‌ها و ۶۸- درجه در استوا و بیشینه ۲۷ درجه در استوا در تابستان از میان چهار سیاره‌ی خاکی سردترین آن‌ها به شمار می‌رود.

همچنین ظاهر سرخ این سیاره در اثر وجود آهن (III) اکسید، که بیشتر به هماتیت یا زنگ آهن مشهور است، پدید آمده‌است. و نسبت بازتاب یا سپیدایی (آلبدو) آن حدود ۱۵ درصد است.

 جوّ سیاره‌ی سرخ بسیار رقیق است، به‌طوری‌که فشار جوی سطح آن، معادل یک‌صدم فشار جوّ زمین است واین عامل باعث تغییرات شدید و ناگهانی دما در سطح سیاره می‌شود.

قمرها

مریخ دو قمر کوچک به نام‌های فوبوس (خدای ترس) و دیموس (خدای وحشت) دارد.

اگر از سطح مریخ به این دو قمر نگاه شود می‌بینیم که ، فوبوس قطر زاویه‌ای بین ۸ دقیقه الی۱۲ دقیقه دارد، در صورتی‌که دیموس حدود ۲ دقیقه قطر زاویه‌ای دارد.از این رو قمر دیموس همچون ستاره‌ای کم‌فروغ در آسمان سیاره‌ی سرخ به چشم می‌خورد. به تصویر زیر دقت نمایید.